INTERVIEW | 4 min.
December 2018 maakte Ingrid Mulder, nabestaande en zus van Marie-Jeanne Mulder, één van de slachtoffers van de Bende van Nijvel van 9 november 1985 op de Delhaize te Aalst een Vraagdeken (foto). Een deken van meer dan tien meter bestaande uit 300 lapjes uit kledingstukken van overledenen van onopgeloste misdaden en mensen die een geliefde verloren. Dit staat symbool voor het verdriet dat nooit helemaal voorbijgaat. Dergelijke wonden kunnen niet helen als ze geen afsluiting of plaats krijgen.
In totaliteit zijn er 28 doden gevallen tussen 1982 en 1985. 35 jaar na de feiten is de zaak nog steeds onopgelost. Volgens minister Geens zou de zaak nu in de beste handen zijn en zullen de daders gevat worden nog voor de verjaring in 2025. Voor nabestaanden blijft het verdriet hangen in de schaduw, de stilte is onaanvaardbaar.
Ingrid wil nu voor het Vraagdeken een waardige vaste locatie vinden, als herdenking, maar ook om iedereen die daar nood aan heeft, zich erdoor te laten omhullen.
Het vraagdeken is november 2018 gemaakt en je hebt het meegenomen naar verschillende plaatsen en geëxposeerd. Hoe lang heb je eraan gewerkt?
“Het deken is meegenomen naar De Witte Mars in Brussel en is tentoongesteld in De Werf in Aalst. Daarnaast hebben we het meegenomen naar Brussel, ter herdenking van de terroristische aanslag in het metrostation en ter ondersteuning van Philippe Vandenberghe die in hongerstaking is gegaan na de aanslag in Zaventem maart 2016 en ook in De Watertoren die in Aalst buurtwerking organiseert. Er zitten lapjes in van kledingstukken van dierbaren, met een diepe emotionele waarde voor de nabestaanden.”
“Deze lapjes kwamen na de oproep op Radio 2 en Social media uit alle uithoeken van het land, zelfs van mensen van wie je het niet zou verwachten. Die lappen, elk 20 op 20 centimeter, werden één voor één aan elkaar gezet. In totaal ben ik daar een zestal weken mee bezig geweest. Het zou jammer zijn mocht de oorspronkelijke bedoeling (soelaas bieden in tijden van diep verdriet) verloren gaan en blijven liggen op mijn zolder.”
‘Het Vraagdeken moet nu een vaste plek krijgen, als een soort monument, en dat er mensen naartoe kunnen om zichzelf een moment van rouw toe te staan‘
Je wil het deken een vaste plek geven, heb je al een idee waar en hoe?
“Ik wil dit absoluut doen, niet alleen omdat mijn zus één van de acht slachtoffers was van de bloederige overval in Aalst, maar ook voor alle anderen die hebben geleden en hun bijdrage hebben gedaan door een stukje herinnering van hun geliefden weg te schenken voor het deken. We moeten dit eren en blijven herdenken. Ik heb in mijn zoektocht naar een vaste plaats de burgemeester en schepen van Aalst al eens aangesproken, maar daar liepen we jammer genoeg op een dood spoor. Ik heb ook contact genomen met Philippe Vansteenkiste van V-Europe (vereniging voor slachtoffers van terreur) die het zag in een buurthuis in Brussel, maar ook daar kwam geen verder gevolg aan.”
Bij justitie lijkt het moeilijk aan te kloppen, kan de gemeente iets doen?
“Ten opzichte van justitie zijn we het als groep van nabestaanden moe om steeds via de pers te weten te komen wanneer er een nieuw onderzoek start en wat de vorderingen zijn; zoals bijvoorbeeld de opgravingen in Précot van juli 2020. Minister Geens had jaarlijkse transparantie beloofd aan alle nabestaanden. Ondertussen zijn we drie jaar verder en blijft het van daaruit heel stil. Het vreemde is dat de ene soms wel en de andere niet gecontacteerd wordt, terwijl al onze namen gekend zijn. Ik vraag me af hoe ze dit in werkelijkheid opvolgen. Een groepsmail opmaken met een stand van zaken en naar iedereen tegelijk sturen, lijkt me nu niet zo heel moeilijk. Wij begrijpen zoiets niet.”
“In de gemeente Aalst ben ik tijdens een receptie van de jaarlijkse herdenking op de begraafplaats uitgenodigd geweest om naar het kabinet te komen van burgemeester D’Haese. Maar dat is er nooit van gekomen, de interesse van die kant was niet voelbaar. Tijdens de laatste herdenking op 9 november 2020 bezocht de burgemeester van Aalst de herdenkingssteen en legde er een bloemenkrans neer; iedereen die wou kon daar ook iets neerleggen. November 2019 kaartte hij de oorverdovende stilte aan bij justitie, maar naar ons toe is hij zelf ook heel stil geweest.”
Er werd tot nu toe vaak geconcentreerd op Aalst; er waren eerder al 20 slachtoffers gemaakt. De Delhaize van Overijse en Eigenbrakel waren het slachtoffer in diezelfde periode.
Word je als nabestaande die eeuwige strijd nooit moe?
“Dat gaat in golven. Het herhaaldelijke opbotsen tegen de hoge taaie muren geven de grootste ontmoediging. Na dat korte contact op de receptie was ik het even helemaal moe, nadat ik ook daar het gevoel had een hele muur te moeten afbreken.”
“Ook de pers lijkt het verhaal moe te worden. Het is wel de druk vanuit de pers die ervoor kan zorgen dat er beweging komt bij hoger hand. Maar als de pers gemanipuleerd wordt of het opgeeft, staan wij ook nergens.”
“Waar ik nu nog voor wil vechten is een vast locatie vinden voor het Vraagdeken en ermee doen waarvoor het gemaakt werd. Wanneer dit gevoel weer opflakkert, voel ik wel dat de vechtlust toch niet helemaal weg is.”
Het vraagdeken ligt momenteel op jouw zolder. Heb je dan ook het gevoel dat dat verdriet van jezelf en de anderen opgeborgen blijft?
“Ik heb het deken gemaakt om mensen hun verdriet te laten omhullen. Het gaat dus over lapjes van echte kledingstukken van overledenen en heeft een belangrijke emotionele waarde voor nabestaanden. Dat mag echt niet verloren gaan.”
‘Soms ben ik het volledig moe dat ik steeds een volledige muur moet afbreken voordat ik weer een klein stukje verder kan’
“In alle lagen van de bevolking zit er verdriet en hebben mensen nood aan omhulling. Het gaat om de herdenking en om even meegedragen te worden door anderen, niet zozeer om in het verleden te blijven hangen. We horen zo vaak over herdenkingen van wereldoorlogen, maar het verdriet dat hier nog is, moet ook zijn plaats krijgen.”
“Over verdriet hangt steeds een taboe; je mag daar niet te lang over praten. De eerste weken vlak nadat iemand gestorven is, wordt dat wel aanvaard. Nadien moet je al snel weer flink zijn en vooruit kunnen. De realiteit is anders; een dierbare verliezen is een rouwproces dat soms levenslang duurt.”
Welke pistes wil je nog bewandelen om van dit Vraagdeken een monument te maken?
“Ik zou het liefst een plaats vinden waar er ruimte is om het Vraagdeken in een spiraal te zetten, zodat je er helemaal in kan gaan en in het midden even kan zitten waar niemand je ziet. Op de expo in De Werf in Aalst lagen er twee boeken bij; een emotie-boek en een boek voor justitie, waarin mensen hun grieven konden neerschrijven. Waarschijnlijk ga ik dat opnieuw doen. Daarnaast wil ik graag nog samenwerken met David Van de Steen, overlever van de Bende van Nijvel en hoofdpersonage uit de film ‘Niet Schieten’.”
Vond je het interessant? Dan kan je dit artikel waarderen met een vrije donatie.
Misflits.be biedt toegang aan iedereen met een oplettend oog en waardering voor buitengewone berichtgeving. We waken er over dat dit ten allen tijde gebeurt op een respectvolle en constructieve manier. We geven geen gevolg aan vragen, berichten en opmerkingen die de waardigheid en het privéleven van mensen kunnen aantasten.
Doe mee aan ons tweedelig lezersonderzoek! (neemt slechts 5 minuten van je tijd, voor Misflits van onschatbare waarde) 1) Wie ben je en wat verwacht je van onafhankelijke media? & 2)Waarover wil jij samen met Misflits meedenken?
Op de hoogte blijven via de nieuwsbrief? Schrijf je hier in.